Legal
Ο νόμος που θα επικαλείστε είναι ο ν. 4491/2017 . Θα παροτρύναμε κάθε ενδιαφερόμενο άτομο να τον ξεφυλλίσει έστω και μία φορά, γιατί θα είναι χρήσιμο. Παρακάτω, δίνεται σύνδεσμος που σας ανακατευθύνει σε μία σελίδα με τα περιεχόμενα του νόμου.
https://www.kodiko.gr/nomothesia/document/304143/nomos-4491-2017
Σύμφωνα με τον ν. 4491/2017 δικαίωμα στην νομική αλλαγή στοιχείων έχουν όλ@ @ έλλην@ πολίτες που:
- Δεν τους στερείται δικαιοπρακτική ικανότητα
- Είναι δεκαεφτά (17) ετών και άνω την ημέρα της κατάθεσης της δήλωσης
Σε περίπτωση που δεν είναι δεκαεφτά (17) και άνω το άτομο, δίνεται και πάλι ικανότητα διόρθωσης στοιχείων για τ@ αιτούντα σε περίπτωση που είναι τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ετών ηλικιακά την ημέρα της κατάθεσης και υπάρχει θετική γνωμάτευση διεπιστημονικής Επιτροπής που συστήνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Υγείας για δύο (2) έτη, στην οποία μετέχουν:
- ένας παιδοψυχίατρος,
- ένας ψυχίατρος,
- ένας ενδοκρινολόγος,
- ένας παιδοχειρούργος,
- ένας ψυχολόγος,
- ένας κοινωνικός λειτουργός και
- ένας παιδίατρος, ως Πρόεδρος, άπαντες με εξειδίκευση στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Επίσης, πλέον με την υπογραφή του νομοσχεδίου για την ισότητα στον γάμο ομόφυλων ζευγαριών διαγράφεται η 3η προϋπόθεση του άρθρου 3 του ν. 4491/2017 :
- "3. Προϋπόθεση για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου είναι το πρόσωπο που αιτείται τη διόρθωση να μην είναι έγγαμο."
, καθώς πλέον αναγνωρίζονται οι ομοφυλόφιλοι γάμοι.
Πλέον τα Ειρηνοδικεία δεν αναλαμβάνουν τις δίκες Ν4491/2017 . Αναφερόμαστε μόνο σε πρωτοδικεία.
Μέσω δικαστικού εκπροσώπου (κοινώς: δικηγόρου) γίνεται κατάθεση αιτήματος στο πρωτοδικείο και λαμβάνετε δικάσιμη ημέρα, που συνήθως είναι 2-4 μήνες μετά την ημέρα υποβολής του αιτήματος (βέβαια στο παρελθόν έχουμε δει και αρκετά μεγαλύτερες καθυστερήσεις). Στην δίκη επιτρέπεται να έχετε "μάρτυρα/ες" ο/οι οποί@/οποίοι μπορεί να είναι όποιοι επιθυμείτε. Δεν υπάρχει (βάσει ν. 4491/2017) καμία υποχρέωση για ιατρική φυλομετάβαση (όπως εγχειρήσεις, ορμονοθεραπεία, κ.α) καθώς και καμία υποχρέωση για γνωμάτευση ψυχιάτρου, παρόλο που πολλά τρανς άτομα επιλέγουν να παρουσιαστούν στην δίκη με γνωματεύσεις ψυχιάτρων.
Σύμφωνα με τον ν. 4491/2017 η δίκη θα γίνει με απόρρητο, δηλαδή ανεξαρτήτως τι αριθμός σειράς δοθεί στην δίκη, θα γίνει τελευταία και αυστηρώς χωρίς ακροατήριο.
Αφού τελειώσει η δίκη, το πρωτοδικείο έχει έως και 6 μήνες να βγάλει απόφαση. Μετά την δημοσίευση της απόφασης, υπάρχει μία περίοδος, συνήθως όχι μεγαλύτερη των 2 μηνών για τελεσιδικία. Αφού τελειώσει και αυτή η περίοδος και λάβετε όλα τα έγγραφα μπορείτε και από την επόμενη μέρα να ξεκινήσετε την νομική αλλαγή των στοιχείων σας και του καταχωρημένου φύλου σας.
Βάσει του ν. 4491/2017 άρθρο 4 παράγραφος 3 είναι επίσης ΠΑΡΑΝΟΜΟ για οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία/φορέα να κρατάει ιστορικό της μεταβολής ή αναγραφές ("πρωτότυπα") των παλιών σας στοιχείων.
Το "έγγραφο τελεσιδικίας" στο οποίο αναφερόμαστε, αναφέρεται πολλές φορές και ως έκθεση επίδοσης .
Επειδή τα επόμενα βήματα είναι αρκετά, θα τα σπάσουμε σε κατηγορίες με σειρά.
Ληξιαρχείο
Πρώτη δράση σας μετά την τελεσιδικία θα έπρεπε να είναι να πάτε στο Ληξιαρχείου που είναι δηλωμένη η γέννηση σας. Δεν χρειάζεται κάποιο ραντεβού, μπορείτε να παρουσιαστείτε οποιαδήποτε στιγμή εντός των ωρών λειτουργίας του Ληξιαρχείου. Το Ληξιαρχείο, με την απόφαση και το έγγραφο τελεσιδικίας αλλάζει βάσει του νόμου ν. 4491/2017 στον τόμο την εγγραφή της γέννησης σας.
Τα στοιχεία ΟΛΩΝ των μελών (π.χ γονέων, αιτούντων) θα παραμείνουν τα ίδια, μόνο τα δικά σας στοιχεία θα αλλάξουν (συγκεκριμένα: όνομα, επώνυμο, φύλο).
Το Ληξιαρχείο είναι υποχρεωμένο να αλλάξει την αρχική έγγραφη στον τόμο του και να μην κρατήσει κανένα ιστορικό της μεταβολής ή "πρωτότυπο" αλλά αυτό είναι θέμα συζήτησης καθώς υπάρχει μεγάλη υποψία από την κοινότητα πως, πράγματι, κρατάνε "πρωτότυπα".
Σε περίπτωση που διελεύσει διάστημα μεγαλύτερο των 30 ημερών μεταξύ της ημερομηνίας τελεσιδικίας και αίτησης στο Ληξιαρχείο, τότε χρειάζεται να πληρώσετε ένα πρόστιμο ύψους 30.00€ μέσω παράβολου (κωδικός: [ 3828 ] Εκπρόθεσμη δήλωση γέννησης, γάμου, μεταβολής αστικής κατάστασης (πέραν της 10ημερης/ 40ήμερης /30ημερης προθεσμίας).
Δήμος / Δημοτολόγιο
Δεύτερη δράση σας θα ήταν να ενημερώσετε την καρτέλα σας στον δήμο. Έως και 72 ώρες μετά την μεταβολή στο Ληξιαρχείο, το εκάστοτε Ληξιαρχείο είναι υπόχρεο να ενημερώσει τον δήμο στον οποίο ανήκετε για την μεταβολή των στοιχείων ώστε να αλλάξει η εγγραφή σας στο δημοτολόγιο αυτόματα, αν θέλετε (και είναι κάτι που προτείνουμε) μπορείτε να πάτε δια ζώσης να ρωτήσετε για την διαδικασία της μεταβολής. Ανεξαρτήτως, κάποια στιγμή θα χρειαστεί να παρευρεθείτε φυσικά στον δήμο για να κρατήσουν αντίγραφο σας για την συναίνεση μεταβολής και να σας δώσουν την Δημαρχιακή Απόφαση (που δεν εκδίδεται πουθενά διαδικτυακά) την οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για διαφόρους λόγους, όπως για την ταυτοποίηση σας με παλαιότερα στοιχεία σε σπάνιες περιπτώσεις που δεν υφίσταται η μεταβολή, για παράδειγμα σε έγγραφα όπως το "Πιστοποιητικό Εγγυτέρων Συγγενών".
Το δημαρχείο και πάλι, δεν υφίσταται να κρατάει ιστορικό σας. Επίσης, πλέον δεν λειτουργούν τα μητρώα αρρένων στα δημοτολόγια. Οπότε δεν χρειάζεται να αιτηθείτε την απεγγραφή/εγγραφή σας, αλλά μπορείτε (και δικαιούστε) να ζητήσετε την διαγραφή της παλιάς σας εγγραφής που έχουν κρατήσει στο αρχείο.
Αστυνομία / Έκδοση νέας ταυτότητας
Για την έκδοση της νέας ταυτότητας πρέπει να έχει γίνει η ενημέρωση στο δημοτολόγιο.
Μπορείτε να κλείσετε κανονικά ραντεβού στο τμήμα ταυτοτήτων ενός αστυνομικού τμήματος, αλλά ειδικά αυτήν την περίοδο με τον όχλο ατόμων που επιδιώκει την έκδοση της νέας ταυτότητας θα ήταν σοφό να μην κλείσετε κανονικό ραντεβού και να πάτε δια ζώσης με την απόφαση και το έγγραφο τελεσιδικίας στο αστυνομικό τμήμα και να αιτηθείτε να σας δώσουν έκτακτο ραντεβού. Δικαιούστε έκτακτο ραντεβού καθώς δεν είναι μόνο για κλοπές/απώλειες εγγράφων αλλά και για μεταβολές στοιχείων. Έτσι μπορείτε να γλιτώσετε πολύ χρόνο αναμονής μέσω κάτι που δικαιούστε.
Αφού εκδοθεί η νέα ταυτότητα ξεκινάει πάνω κάτω η μεταβολή στα πάντα, από εδώ και πέρα δεν υπάρχει κάποια "σωστή" σειρά με την οποία μπορούν να γίνουν οι μεταβολές, με εξαίρεση τον ΕΦΚΑ.
GOV.GR / ΑΑΔΕ
Για την μεταβολή φυσικών στοιχείων (και για να γίνουν πάλι λειτουργικές οι υπηρεσίες που απαιτούν ταυτοποίηση μέσω taxisnet - ΑΑΔΕ, γιατί από την περίοδο μεταβολής στο Ληξιαρχείο και στο Δημοτολόγιο λόγω της ασυμφωνίας με τον ΑΑΔΕ δεν λειτουργούν) θα χρειαστεί να μπείτε με τους κωδικούς taxisnet στα αιτήματα του myaade (https://www1.aade.gr/saadekef/eticketaade) και να υποβάλετε αίτημα στον ΔΟΥ σας. Η κατηγορία του αιτήματος θα πρέπει να είναι "Μεταβολές στοιχείων φυσικού προσώπου πλην δήλωσης θανάτου και κληρονόμων." . Μπορείτε να αναγράψετε ό,τι πιστεύετε εσείς στο κείμενο, αλλά στα επισυναπτόμενα αρχεία πρέπει να επισυνάψετε:
- Συμπληρωμένη αίτηση Δ210, το έγγραφο μπορείτε να κατεβάσετε και να το συμπληρώσετε εδώ: (https://www.aade.gr/sites/default/files/2021-09/D210.pdf)
- και την νέα σας αστυνομική ταυτότητα.
Μετά την πραγματοποίηση της μεταβολής, πλέον σε όλες τις εφαρμογές που σας ταυτοποιούν μέσω ΑΑΔΕ - taxisnet θα εμφανίζονται καταχωρημένα τα νέα σας στοιχεία.
Το πρόβλημα με τον ΑΑΔΕ είναι πως επιμένει στην παρακράτηση ιστορικού μεταβολής του ονόματος και του επιθέτου σας, κάτι που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει καθώς δεν αλλάζει ο ΑΦΜ σας, αλλά δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε άκρη ακόμα. Επίσης, ενδεχομένως μερικές εφαρμογές που χρησιμοποιούν το παλιό σύστημα του ΑΑΔΕ και οι σελίδες με τις οφειλές και τις επιστροφές να αναγράφουν ακόμα τα παλιά σας στοιχεία, όμως καμία αίτηση και κανένα νομικό έγγραφο δεν θα τα αναγράφει, είναι πιθανώς απλά ένα τεχνικό πρόβλημα του ΑΑΔΕ προς διερεύνηση.
ΕΦΚΑ - ΑΜΚΑ
Όπως μπορεί να γνωρίζετε, ο ΑΜΚΑ σαν αριθμός δεν μεταβάλλεται. Μεταβάλλονται όμως τα στοιχεία σας στον ΕΡΓΑΝΗ και τα σχετιζόμενα στοιχεία του ΑΜΚΑ (δηλαδή τα στοιχεία του φυσικού προσώπου στον οποίον ανήκει ο αριθμός).
Για την μεταβολή του ΕΦΚΑ πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί:
- Μεταβολή στοιχείων στο Ληξιαρχείο
- Έκδοση νέας Α.Τ (αστυνομικής ταυτότητας)
- Επιτυχής μεταβολή στον ΑΑΔΕ
Για να γίνει η μεταβολή, μπορείτε να κλείσετε ραντεβού τηλεφωνικώς μέσω του αριθμού: 1555 (χωρίς χρέωση) στο τμήμα μητρώων του ΕΦΚΑ στον οποίο ανήκετε (δεν ξέρετε σε ποιον ΕΦΚΑ ανήκετε; Μπορείτε να το βρείτε εδώ: https://www.efka.gov.gr/mathepouanikeis.php ).
Ο ΕΦΚΑ είναι κατά μεγάλης αποστάσεως η υπηρεσία με τους περισσότερους ανειδίκευτους υπαλλήλους που θα συναντήσετε σε όλη την διαδικασία, και επειδή κατά μία μεγάλη πιθανότητα θα γίνει λάθος από τ@ υπάλληλο αν δεν εμπλακείτε και εσείς, ας ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα για την βεβαίωση απογραφής και τον ΑΜΚΑ.
Τα δύο έγγραφα έχουν την εξής μορφή - ανεξαιρέτως αν μιλάμε για cis ή τρανς/genderqueer/gender non typical πολίτ@ - .
Όπως μπορείτε να δείτε, υπάρχουν οι στήλες "επώνυμο γέννησης" και "επώνυμο σημερινό". Αυτές οι στήλες δεν υπάρχουν μόνο στα άτομα που έχουν ζητήσει μεταβολή στοιχείων μέσω του ν. 4491/2017 αλλά σε κάθε Έλληνα πολίτη . ΟΜΩΣ αυτές οι στήλες "χρησιμοποιούνται" ΜΟΝΟ σε περιπτώσεις που ένα άτομο έχει κάνει μεταβολή επιθέτου ΕΚΤΟΣ του ν. 4491/2017 και άλλων σχετικών νομοσχεδίων που ενδεχομένως να καθίστανται ανυπόστατη η διάκριση αυτών των δύο.
Δηλαδή, τα επίθετα σε αυτές τις δύο στήλες θα έπρεπε να διαφέρουν μόνο σε περιπτώσεις που αλλάζετε το επίθετο σας στο επίθετο τ@ συζύγου σας και σε λοιπές παρόμοιες περιπτώσεις - σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να διαφέρουν σε περίπτωση μεταβολής στοιχείων λόγω αλλαγής καταχώρισης φύλου - . Για τα άτομα που ζητούν μεταβολή στοιχείων λόγω διόρθωσης καταχώρισης φύλου, θα έπρεπε να είναι σαν τους υπόλοιπους πολίτες, ΔΗΛΑΔΗ ΙΔΙΕΣ. Σε πολλές περιπτώσεις, λόγω ανικανότητας των υπαλλήλων, κρατάν ως επώνυμο γέννησης το παλιό σας επίθετο, και ως σημερινό σας επίθετο το καινούργιο σας από την δικαστική απόφαση. Το οποίο όχι μόνο είναι άκρως παράνομο, αλλά και ανεπιθύμητο.
Ο ΑΜΚΑ παλαιότερα ενημερωνόταν μέσω ΚΕΠ. Πλέον, λόγω προσπάθειας αποκεντροποίησης, η μεταβολή πραγματοποιείται στον ΕΦΚΑ.
Διπλώματα Οδήγησης
Πρέπει να πάμε στο Υπουργείο Μεταφορών με τα εξής έγγραφα:
- Δικαστική απόφαση και έγγραφο τελεσιδικίας (έκθεση επίδοσης)
- Νέα ταυτότητα
- Παλιό/α δίπλωμα/τα
- 2 (δύο) φωτογραφίες τύπου διπλώματος/διαβατηρίου
Εκεί κάνουμε αίτηση για έκδοση νέου διπλώματος και περιμένουμε να μας δώσουν μία προσωρινή βεβαίωση που αντικαθιστά το δίπλωμα μας μέχρι να εκδοθεί το καινούριο.
Τράπεζες
Μετά την ενημέρωση του ΑΑΔΕ, μπορούμε να αιτηθούμε ψηφιακά σε ελληνικές και ξένες τράπεζες (όπως Πειραιώς, εθνική, κ.α) την επικαιροποίηση στοιχείων μέσω των διαπιστευτηρίων του ΑΑΔΕ (gov.gr login). Μερικές φορές μπορεί να μας ζητηθεί να ανεβάσουμε ως έγγραφο την νέα μας ταυτότητα.
Στρατολογία
Το μητρώο αρρένων δεν λειτουργεί πλέον στο Δημοτολόγιο καθώς δεν υφίσταται. Για την απεγγραφή/εγγραφή στην στρατολογία, απαιτείται η αλλαγή στοιχείων στον ΑΑΔΕ και ...............................................................
Υπάρχει και η επιλογή για Ι5 - Αποβολή αλλά ειδικά στις θυληκότητες, δεν υπάρχει κάποιος λόγος για αποβολή καθώς μπορεί να γίνει διαγραφή.
Καρτέλες Μαθητών/Σπουδαστών και Απολυτήρια
Με την αλλαγή της αστυνομικής σας ταυτότητας δύναται πλέον να αλλάξετε τις εγγραφές σας στις καρτέλες σας στο εκπαιδευτικό ίδρυμα που είστε εγγεγραμμέν@ μέσω της γραμματείας. Σε περίπτωση που έχετε αποφοιτήσει από εκπαιδευτικά ιδρύματα και ενδιαφέρεστε να αλλάξετε τα αναγραφόμενα στοιχεία (π.χ αν ενδιαφέρεστε για ερευνητικές θέσεις, σπουδές στο εξωτερικό, κλπ.) τότε θα πρέπει να αναφερθείτε στο ίδρυμα από το οποίο αποφοιτήσατε.
Πολλά άτομα επιλέγουν να μην αλλάξουν τα αναγραφόμενα στοιχεία τους από την Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση καθώς η ανάδειξη αυτών των απολυτηρίων είναι σπάνια και ο μπελάς για την αλλαγή τους μεγάλος.
Σε αντίθεση, για απολυτήρια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ή για εγγεγραμμέν@ φοιτητ@) η ανάγκη μπορεί να είναι μεγάλη. Κάθε τμήμα λειτουργεί διαφορετικά. Ανεξαρτήτως όμως, θα έπρεπε να αναφερθείτε στην γραμματεία και να παρουσιαστείτε με τα εξής έγγραφα (καλού κακού):
- Δικαστική απόφαση και έγγραφο τελεσιδικίας
- Νέα αστυνομική ταυτότητα
- Παλιά φοιτητική ταυτότητα (πάσο)
Σε περίπτωση που έχετε ήδη αποφοιτήσει από ίδρυμα Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έχετε χρησιμοποιήσει την ειδικότητα σας για να γραφτείτε σε κάποιο οργανισμό (π.χ ΤΕΕ) τότε τα πράγματα ζορίζουνε αν θέλετε να επικαιροποιήσετε τα στοιχεία σας.
ΤΕΕ και λοιπά τεχνικά σωματεία που απαιτούν πιστοποιητικά τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
Έχει έρθει στην προσοχή της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας πως .............................
Λοιπές Υπηρεσίες
Με την έκδοση της νέας σας αστυνομικής ταυτότητας δύναται πλέον να αλλάξετε τα στοιχεία σας και τις εγγραφές σας από όλες τις υπηρεσίες στις οποίες είστε εγγεγραμμέν@ , όπως γυμναστήρια, πανεπιστήμια (μέσω της γραμματείας - κάθε σχολή διαφέρει), κ.α . Κανένας δεν μπορεί να σας στερηθεί το δικαίωμα της επικαιροποίησης των στοιχείων, αν κάπου σας πουν "δεν γίνεται" τότε κατά 99.9% δεν ξέρουν τι λένε.
